Texel heeft zich in de loop der eeuwen ontwikkeld van een eiland dat vooral van visserij en landbouw afhankelijk was naar een eiland met een goed florerende eilandeconomie waarin tegenwoordig het toerisme de belangrijkste bedrijfstak is.

Eerste bewoners

De eerste bewoners waren nog niet in staat om zich door middel van dijken tegen de zee te beschermen. Zij vestigden zich daarom op de keileemopstuwingen, de hoger gelegen delen in het landschap. Veel later ontstonden op deze hoger gelegen delen de dorpen Den Burg, De Waal, Den Hoorn, Oosterend en De Westen.

Verlaten dorp

De Westen was in de 13e eeuw het belangrijkste dorp van Texel. Het dorp stond via een slenk in verbinding met de Noordzee. Toen die in de 14e eeuw dichtstoof, trokken de bewoners naar Den Hoorn en De Koog. Het Torenhuis aan de Westerweg is het enig overgebleven huis van dit dorp. De lagere delen van Texel liepen nog regelmatig onderwater.

Bescherming tegen de zee

Om de zee op afstand te houden, werden tussen de hoger gelegen delen dammen aangelegd, waardoor zowel een waterkering als een verbinding tussen de gebieden ontstond. Stukken land die alleen bij hoogwater onder liepen, werden bedijkt. Deze poldertjes werden destijds 'cooghen' genoemd.

Ontstaan van 'Walen'

De uiterst lage dijkjes van die eerste inpolderingen verdwenen in de loop der tijd en maakten soms plaats voor wegen, zoals bijvoorbeeld het Oude Dijkje nabij De Koog. Op plaatsen waar de zee door de dijkjes brak, ontstonden de zogenoemde walen. Deze waterkolken, zoals Wegeswaal bij het Waalenburgerdijkje, zijn restanten van oude dijkdoorbraken.

Duinaanleg

In het begin van de 17e eeuw werd de duinvorming actief bevorderd door het plaatsen van rietschermen en het planten van helm. Zo kon uiteindelijk het afzonderlijke eilandje Eierland aan Texel worden verbonden. Ook nu blijft de zee een bedreiging voor het Texelse duingebied. Door zware noordwesterstormen verdwijnen nog regelmatig tientallen, soms honderden meters duin in zee. Door middel van helmaanplant, strekdammen en zandsuppletie worden de duinen beschermd.

Zandsuppletie

Bij zandsuppletie wordt zand uit zee opgezogen en op het strand gespoten. Rijkswaterstaat voert sinds het eind van de jaren zeventig suppleties uit om kustafslag te voorkomen.

Meer weten over het ontstaan van Texel? In Ecomare is een interessante expositie over de geschiedenis van Texel!