Texel speelde een belangrijke rol in de handelsreizen van de VOC: de schepen meerden voor vertrek af voor de Reede van Texel waar ze werden bevoorraad en wachtten op goed weer. Tot het einde van de 16e eeuw was de Nederlandse handel vooral gericht op de Oostzee. Goederen uit Indië werden gekocht van Portugese kooplieden, die vooral leverden via de haven van Antwerpen. Door de oorlog met Spanje kwam hier verandering in.
Spanje en Portugal sloten een verbond en tegelijkertijd werd Antwerpen veroverd door de Spanjaarden. De aanvoer van producten uit het Verre Oosten stokte, waardoor plannen ontstonden om zelf 'op de Oost' te gaan varen. Vooral kooplieden uit Zuid-Nederland, die zich na de val van Antwerpen in het noorden vestigden, zagen dit wel zitten. Zij brachten het geld, de contacten en de kennis mee om een succesvolle Indiëvaart mogelijk te maken.
Aanvankelijk stuurden de handelssteden ieder apart schepen naar de Oost. Van samenwerking was geen sprake. Integendeel: de concurrentie was zó hevig, dat de Staten-Generaal in 1602 ingrepen. Alle firma's die met de Oost handel dreven, dienden te fuseren tot één grote handelsonderneming: de VOC. Dit was het begin van de Gouden Eeuw. Op grote schaal bracht de VOC kruiden, specerijen, katoen, zijde en porselein naar Europa.
De VOC beheerste een groot aantal jaren alle contacten tussen Noordwest- Europa en Azië. De ondergang van de VOC in de tweede helft van de 18e eeuw heeft meerdere oorzaken, waarvan wellicht de belangrijkste de maritieme overmacht van de Engelsen is geweest, waardoor de republiek werd geïsoleerd. In 1799 ging de VOC failliet.
De Reede van Texel was al in de 15e eeuw een begrip. Schepen die vanuit plaatsen aan de Zuiderzee vertrokken, gingen op de Reede van Texel voor anker om bij gunstige wind uit te varen naar de Oostzeelanden, Frankrijk, Spanje, Portugal en later ook Oost-Indië. Vooral in de 17e en 18e eeuw was het een drukte van belang. Schepen werden geladen en gelost; Texelse loodsschepen en bevoorradingsbootjes voeren af. Vooral het Texelse water uit de Wezenputten, dat lang houdbaar was, werd in grote hoeveelheden ingenomen.
Wil je meer weten over deze tijd? Bekijk eens de imposante maquette van de Reede van Texel in Museum Kaap Skil. Een echte aanrader!
Wil je persoonlijke tips voor je vakantie? Meld je dan aan voor de nieuwsbrief